Чингүнжав хад

Нутгийн иргэд энэ хадыг Чингүнжав хад хэмээн нэрлэдэг. Уг хад нь сумын төвөөс холгүй оршино.

Овооны ар

Баянтэс сум нь Завхан аймгийн хамгийн хойд хэсэгт орших сум бөгөөд нийт нутаг дэвсгэрийн 23% ой мод эзэлдэгээс гадна алдарт Тэсийн гол урсан өнгөрдөг үзэсгэлэнтэй сайхан нутаг юм.

Жаргалын ам

Бужирын өвөр хөндий.

Гурван модны дэнж

Энэ л дэнж дээр би гэдэг хүн чинь тоглож өссөн дөө.

Овооны ар

Овооны ар

Шаварын олом

Шаварын олом

Цэцэгт

Баянтэс сумын авъяслаг морин хуурчид

Завханы 999 морин хуурчидын тоглолтонд Баянтэс сумаа төлөөлөн ирсэн авъяслаг хуурчид

Тоглолтонд ирсэн хамт олон болон нутгийн зөвлөлийн хамт олон

Хуурчид маань нутгийн зөвлөл, засаг дарга, сургуулийн захирал, дагалдах хүмүүсийн хамт

Tuesday, March 29, 2011

Бэгз овогтой Түвшинжаргал

Намтар
              Бэгз овогтой Түвшинжаргал нь Хөвсгөл аймгийн Цэцэрлэг сум Хосын гол-н сав буюу одоогийн Завхан аймгийн Баянтэс сумын нутаг Зайгал багийн нутагт малчин ардын хүү болон төржээ. 1996 онд Далай хотолсон нутаг уран бүтээлийн тоглолтоо хийсэн байна.

Үг: Б.Түвшинжаргал               Ая: Д. Гунаажав                     Дуучин: Г. Батбаяр
Цэнхэр хангайн нутаг
Уул үүл нь нийлэн харагдах
Умрын цэнхэр хангай юм аа хө
Унтах нойронд ч зүүдлэгдээд байдаг
Унаган багын минь нутаг минь ээ хө
               Хангайн наран хан аав минь
               Сүргээ хариулсан нутаг аа хө
               Халхын саран гоо ээж минь
               Сүүгээ өргөсөн өлгий минь ээ хө
Мөрөн гол нь шуугин урссан
Мөнхийн үзэсгэлэнт хангай юм аа хө
Мөрөө гарган тоглож өссөн
Мөрөөдөл болсон нутаг минь ээ хө
Дахилт:         Хадлан тариа нь халиуран найгасан
               Ханагар баян хангай юм аа хө
               Хаа ч явсан ойрхон бодогддог
               Хайрыг булаасан нутаг минь ээ хө
Дахилт:
Зохиосон номнууд:
1.Далайн түрлэг
                2.Тэнгэр тольдсон тэнгис
        3.Хайрланын жаргал
                                                       4.Гавъяат үйлсийн эзэн (сурвалжлага тэмдэглэл)
                              5.Октъябрын алдараар жигүүрлье
                                   6. Түмнээ гэсэн сэтгэл (сурвалжлага)
7.Буянт үйлстэн

Олонд тархсан дуунууд:

Дууны нэр
Дуучин
Ая зохиогч
Алсаас дуулах дуу
Ренчинханд УГЗ
Алтанхуяг
Цэнхэр хангайн нутаг
Г. Батбаяр
Д. Гунаажав
Цэцгэн хээтэй алчуур
Амгалан
Г.Цэндорж
Зүүдэлсэнгүй явлаа
Төмөрхуяг
Нянгар
Хайрын уянга
Баяржаргал
Чулуунхүү
Ханьдаа дуулах дуу
Хоролсүрэн УГЖ
Г.Цэндсүрэн
Монгол ёс
Эрдэнэбаяр
С.Ганболд
Буянтны дээд ээж минь
Дижидмаа
Я.Балжир
Адуучины дуу
Насалмаа УГЖ
Л.Дашням УГЗ
Насан үүрдийн ачтан
Отгон УГЖ
Хаянхярваа УГЗ

Sunday, March 27, 2011

Өөртөө туслах ухаан

Блогтоо бичлэг оруулалгүй нэлээд удлаа.  Оюутан залуусынхаа амьдралд нь багахан ч болов нэмэр болно гэдэгт найдаж Самуэл Смайлсын Өөртөө туслах ухаан хэмээх номыг монгол хэлнээ хүргэж байна.  Энэхүү номыг Япон хэлнээс
Очирхүүгийн Жаргалсайхан орчуулж, монгол найруулгыг Бүдрагчаагийн Даш-Ёндон хянасан байна.Татаж аваад уншаарай залуусаа дажгүй ном байна лээ.

Өөртөө туслах ухаан
Амьдрал гэдгийг чи өөрийн гараар л нээнэ..

1. Өсч хөгжихийн хүслэн, өөртөө туслах ухаан
"Бурхан гагцхүү өөрөө өөртөө тусладаг хүнд л тусладаг..." (Heaven helps those who helpthemselves) хэмээх энэхүү зүйр үг асар их зам туулж үе үеийг дамжиж өнөөд ирсэн билээ. Энэхүү богинохон хэллэг хүмүүсийн тоолж баршгүй туршлагаас улбаалагдан гарсан нэгэн үнэнийг илэрхийлж буй юм. Өөртөө туслах оюун ухаан бол хүмүүс өсөлт хөгжилтөө шулуутгахын тулгын чулуу мөн. Өөрөө өөртөө туслах ухаан олон хүний амьдралын хөрс суурь болж, тэгснээрээ амьдралын эрчим буцалсан хүчтэй төр улсыг байгуулахад цаад хөдөлгөх хүч нь болж өгдөг бизээ.
Гадаад талын тусламж хүнийг үлбэгэр сул болгодог. Өөрөө өөртөө тусалж, өөрийгөө аваръя хэмээх оюун санаа л хүмүүсийг хэзээд зоригжуулж өөдрөг болгож байдаг. Хүнд сайн тус хүргэе гээд гараа сунгаад байвал нөгөө тал өөрөө хөл дээрээ босох сэтгэлээ алдаж, өөртөө туслахын чухалыг мартдаг. Халамж бөөцийлөл хийгээд хатуурхаж барих аль аль нь хэрээсээ хэтрэхээр тус биш ус болж хүч чадалгүй хүмүүнийг бий болгодог нь үнэн юм. Яаж ийгээд гайхалтай систем тохинууллаа ч түүгээр хүмүүсийг аврах учир үгүй. Хамгийн сайн нь юу ч хийлгүй зөнгөөр нь орхих явдал ч байж магадгүй. Тэгвэл хүн өөрийнхөө чадлаар
өөрийгөө хөгжүүлж, өөртөө байгаа нөхцөл байдлыг засан сайжруулж явах бизээ.
Тэхдээ аль ч үед хүмүүс аз жаргал, мандал бадралд хүрэх нь өөрийн үйлдлээр бус
системийн хүчээр болох зүйл хэмээн итгэсээр ирэв. Тиймээс ч "хууль цаазыг бий болговол хүмүүс дэвжиж хөгжинө" гэх мэт асар том дүгнэлт мэдээжийн зүйл шиг байх болов. Мэдээж хэрэг, хууль цааз сайтар хэрэгжвэл хүн хувьдаа золиос бололгүй, өөр өөрсдийнхөө хөдөлмөрийн оюун санаа болон биеийн хүчний хөдөлмөр/ үр шимээ хүртэж чадах юм. Гэвч ямар ч хүчирхэг хууль тогтоолоо гэсэн залхуу этгээд ажилсаг болон хувирч, үрэлгэн хүн тооцоотой болж эхлэх, архичин архиа болихын учир үгүй билээ. Өөрийнхөө гэмийг ухаарч, хэмнэхийн утга
учрыг мэдэж, архинд живсэн амьдралаа буруушааж эхлэсэн хүн л өөрчлөгддөг. Хүн бүр илүү шилмэл амьдралын үзэл санааг өөртөө шингээгээгүй цагт ямар ч зөв хууль тогтоолоо гэсэн хүн хувьсаж өөрчлөгдөж чадахгүй бус уу. Гадна талаас нь биш дотор талаас нь эзэмд Улс төр гэдэг нь ард түмний үзэл бодол хийгээд үйл хөдөлгөөний тусгалаас өөр юм биш. Ямар ч агуу үзэл санааг гаргаж тавьлаа ч ард түмэн түүнийг нь дагахгүй бол улс төр нь энгийн олон түмний төвшинд
хүртэл доош ордог. Нөгөө талаас ард түмэн тэргүүний байвал ямар ч балмад мунхаг улс төрийг өөрийн хэмжээнд хүртэл дээш татаж нийцүүлдэг. Өөрөөр хэлбэл ард түмний бүхий л чанар тэр орны улс төрийн чанарыг тодорхойлдог юм. Энэ нь ус нам дор газар л урсдагтай адилхан мэдээжийн үнэн мөн. Ард түмэн чадалтай байвал улс төр ч чадалтай болдог, ард түмэн үл мэдэх хийгээд ялзрал
доройтлоос сугарч гарч чадахгүй бол авилгач улс төр хүрээгээ тэлдэг. Төр улсын үнэ цэнэ агаад хүчин чадал нь улс орны систем бус ард түмний чанараар хэмжигддэг ажгуу.

Saturday, March 19, 2011